Dosya sistemi verilerin nasıl saklanacağını ve tutulacağını belirleyen sistemdir. Bir sabit diskin herhangi bir dosya sistemi ile formatlanması demek, üzerine yazılacak bilgilerin nereye ve hangi standartlara göre yazılacağının belirtilmesi demektir. Formatlama işlemi yapılmamış bir sabit diskin üzerine anlamlı bilgi kümeleri yazmak söz konusu değildir.

Dosyalarımız fiziksel depolama alanları üzerinde tutulur. Bu alanlar bilgisayarımızdaki dahili harddisk , harici hard diskimiz , CD/DVD ROM, SAN, NAS.. gibi biçimlerde olabilir. Peki bu alanlardaki bilgilere nasıl erişiriz sorusunun cevabı File System(Dosya Sistemi) oluyor arkadaşlar. File System olmadan depolama alanına ne bir şey kopyalayabiliriz, ne paylaştırabiliriz, ne güvenlik ve erişimini sağlayabiliriz ne de herhangi bir şekilde kullanabiliriz. İşletim sistemimizin verilere erişimi için yine onun bileceği bir biçimde diski biçimlendirmeliyiz. Yani  Disklerin işletim sistemin kullanabilmesi için çekirdeğin tanıdığı bir formatta olması gerekir.

Windows ailesinde bulunan işletim sistemleri (XP, 2000, ME, 98, vs…) FAT32 ya da NTFS dosya sistemi kullanmaktadır. Linux dağıtımlarıysa seçenekleriniz daha fazladır; ext2, ext3, ReiserFS, jfs, xfs ve daha birçok farklı dosya sistemini kullanabilirsiniz. Elbette bunca seçenek arasında, her iki işletim sisteminde de, ön plana çıkanlar olmuştur. Şimdi sırasıyla Linux’un dosya sistemi gelişim seyrini ve diğer destek verdiği dosya sistemlerini inceleyelim.

  Extendend File System (extfs)

Linux işletim sistemi ile birlikte kullanıma giren bu dosya sistemi extended files ystem (uzatılmış dosya sistemi) ya da kısaca ext olarak adlandırılır.  Temel olarak Linux için Unix benzeri bir dosya sistemi sağlar, fiziksel aygıtları işlemek için sanal dizinler kullanılır ve veriler fiziksel aygıtlardaki belli uzunluktaki bloklarda depolanır. 1992 yılında Linux için Minix File System’deki (MFS) yetersizliklerden dolayı ilk geliştirilmiş dosya sistemidir. MFS’de dosya isimleri en fazla 14 karakter, maksimum dosya boyutu da 64MB olabiliyordu. Günümüzde kullanılmıyor diyebiliriz.

Ext dosya sistemi, sanal dizinde depolanan dosyalar hakkında iz bilgisi veren inode adlı bir sistem kullanır. İnode sistemi, dosya bilgisini saklamak için her bir fiziksel aygıt üzerinde ayrı bir tablo yaratır ve buna inode tablosu denir. Sanal dizinde depolanan her dosyanın inode tablosunda bir girişi vardır. Bu dosya sistemi türünün adındaki extended (uzatılmış) sözcüğü, her dosyada izlenen aşağıda sıralanan ek verilerden ötürüdür:

  • Dosya adı
  • Dosya boyutu
  • Dosyanın sahibi
  • Dosyanın ait olduğu grup
  • Dosya için erişim izinleri
  • Dosyadan veri barındıran her disk blokuna işaretçiler

Linux, inode tablosundaki her bir inode’u, dosya sistemi tarafından veri dosyaları yaratmakla görevlendirilmiş özgün bir numara kullanarak (inode numarası) işaretler. Dosya sistemi, bir dosyayı belirlemek için tam dosya adı ve yolundan ziyade inode numarasını kullanır.
(continue reading…)

Loading