Dosyalarımız fiziksel depolama alanları üzerinde tutulur.Bu alanlar bilgisayarımızdaki dahili harddisk ,harici hard diskimiz ,CD/DVD ROM,SAN,NAS.. gibi biçimlerde olabilir. Peki bu alanlardaki bilgilere nasıl erişiriz sorusunun cevabı File System(Dosya Sistemi) oluyor arkadaşlar. File System olmadan depolama alanına ne bir şey kopyalayabiliriz, ne paylaştırabiliriz, ne güvenlik ve erişimini sağlayabiliriz ne de herhangi bir şekilde kullanabiliriz. İşletim sistemimizin verilere erişimi için yine onun bileceği bir biçimde diski biçimlendirmeliyiz. Nasıl ki Windows ortamlarında diskimizi biçimlendirirken NTFS dosya sistemini kullanıyorsak, Linux vari işletim sistemlerinde de ext2,ext3,ext4 gibi dosya sistemlerini kullanıyoruz. Linux işletim sistemi birden fazla dosya sistemine destek verir.

Bir işletim sisteminin dosya sisteminin performansı, hızı ve buna benzer çeşitli özellikleri sistemin verimli ve kararlı çalışması üzerinde doğrudan etkisi vardır. Linux dizin yapısının geliştirilmesinde FSSTND (file system standard) grubunun çalışmalarının payı çok büyük oldu. Programcılardan oluşan grup, standartların belirlenmesinde ve uygulama aşamasında Linux ile ilgilenenlere yardım etti. 1993 yılında Olaf Kirsh, Linux haber grubuna yazdığı bir e-postasında Linux dosya sistemi üzerindeki çalışmaların tamamlandığını haber verdi.

Bir Linux dağıtımından diğerine dosya sistemi yapısı bakımında küçük farklılıklar olabilir ancak genel yapı aynıdır. Bu maddede Linux dağıtımlarının kullandığı ortak dosya sistemi yapısı, dizinlerin ne anlama geldikleri ve Windows’taki bazı dosya ve dizinlerin Linux’taki karşılıkları konularında temel ve ileri düzeyde bilgi alabilirsiniz.

Dosya sistemi, işletim sisteminin bir disk veya bölüm üzerindeki dosyaları takip edebilmesi için oluşturulmuş yöntem ve veri yapıları bütünüdür. Linux’da, Unix’de olduğu gibi “Tekil Hiyerarşik Klasör Yapısı”nı benimsemiştir. Her şey / simgesiyle ifade edilen kök dizinden başlayarak dallanıp budaklanır. Kök dizin altındaki dizinler, geçmişte Linux Dosya Sistem Hiyerarşisi (kısaca FSSTND) denilen bir standart ile belirlenmiş klasörlerdir. Günümüzde Linux dağıtımlarının büyük çoğunluğunun FSSTND standartında belirlenmiş klasörlerin dışında kök dizine bir iki klasör daha ekledikleri ya da nadiren bu yapıdan bir klasörü çıkardıkları görülmektedir.

Herhangi bir dizin ya da dosyanın sistemdeki adresi önce kök dizinden başlar sonra o dosya ya da dizine ulaşmak için geçilmesi gereken dizinler arasına yine / yazılarak elde edilir. Örneğin /home/ahmet yolu, kök dizininde, home isimli dizin içindeki ahmet dizininin konumunu belirtir. Bu ifadede en baştaki / işareti kök dizini belirtmektedir.

Windows’ta dosya adreslerinde \ (ters slaş) işareti kullanılırken Linux’ta / işareti kullanılır. Linux’ta bu kullanımın nedeni Linux’un Unix geleneğini takip etmesindendir. Ayrıca bu geleneğe uygun olarak küçük büyük harf duyarlılığı önemli bir konudur. Örneğin; Windows’ta KLASOR_ADI ve klasor_adi aynı şeydir; fark etmez. Linux’ta ise bunlar farklı klasörlerdir.

Windows’ta bir program yüklediğinizde, programa ait dosyaların büyük çoğunluğu Program Files içindeki kendi klasörüne yüklenir. Linux’ta ise durum farklıdır; programın, örneğin belgelendirmeleri /usr/share/doc/program_adi/ altına atılır, man(ual) dosyaları, /usr/share/man/man altına atılır, info dosyaları /usr/share/info altına atılır. Bu şekilde aradığınız bir yerelleştirme dosyasını yani programın Türkçe çalışması için yapılmış çeviri dosyasını, programın kullandığı kütüphane dosyasını yani Windows’taki (.dll) Linux’daki (.so) dosyası ve bunun gibi belirli bir amaç için kullanılan dosyaları yerleştirilmiş oldukları kendine özgü klasörün içinde bulabilirsiniz. Kısacası Linux’ta, sistem hiyerarşisine gömülen bir yapı söz konusudur. Yüklenen herhangi bir program, işletim sisteminin muhtelif yerlerine yerleşmektedir.

Linux'ta Dosya Sistemi Yapısı

Her şey bir dosya

Linux’ta sistemdeki her şey bir dosyadır, buna sistemdeki aygıtlar, donanım kaynakları hatta hafızada çalışan programlar da dahildir. Linux çekirdeği örneğin bir ethernet kartına ulaşmak istediğinde /dev/eth0 dosyasına okuma yazma yapar veya bir sabit disk bölümü için mesela /dev/sda1 dosyasını kullanır. /dev dizini altında aygıtlar /proc dizini altında sistem kaynakları ile ilgili dosyalar bulunur. Ancak bu tür dosyalar sistem açıldığında oluşturulan ve kapandığında kaybolan dosyalardır ve sadece sistem programları tarafından erişilebilir.

Linux & Unix sistemlerde her şey birer dosyadır. Bir şey dosya değilse o process’tir diye bir deyiş vardır.

Bağlama (mount)

Bağlama (İng. mount), basit bir ifadeyle sisteme takılan sabit disk, USB bellek, CD/DVD gibi çeşitli aygıtların sisteme bağlanarak kullanılabilir, içeriğine erişilebilir hale gelmesi işlemidir.

Windows işletim sistemi, bilgisayar açılışında gördüğü tüm disk bölümlerini başlangıçta bağlayarak kullanılma hazır hale getirirken Linux dağıtımlarında ise bu durum seçimliktir. Linux’ta, işletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümü dışındaki bölümler genellikle, kullanıcı tarafında ilk erişim sağlanıncaya kadar bağlanmaz. Kullanıcı bilgisayarı açtıktan sonra dosya yöneticisi üzerinden (yani klasörler üzerinden) bir disk bölümüne tıkladığı anda o disk bölümü sisteme otomatikman bağlanır.

Bağlama, daha teknik bir ifadeyle /dev dizinindeki depolama aygıtının uygun bir sürücü ve erişim izinleri ile başka bir dizinde kullanılmasını sağlamaktır. Bu güvenliği ve denetimi sağlayan, dağıtık çalışmayı kolaylaştıran bir yöntemdir. Eğer /dev altındaki bu disk bölümlerine NTFS veya Ext gibi bir aygıt sürücüsü ile ulaşılırsa içindeki dosyalar görünecektir, sistem de bu dosyalara kullanıcının erişimi için /dev/ haricindeki başka bir dizini kullanır.

Örneğin /dev/sda1 dosyasındaki disk bölümü /mnt/sda1 dizinine NTFS sürücüsü ve uygun erişim izinleri ile bağlanırsa bu dizinden dosyalara ulaşılabilir olur, bağlama işlemi yapılmadığı sürece /mnt/sda1 dizini boş olacaktır.

Çıkarılabilir aygıtlara medya takıldığında da sistemde sürekli çalışan HAL servisi tarafından takip edilir. Kullanıcı bu medyalara erişmek istediğinde bağlama /media dizinine otomatik olarak yapılır.

Tüm bunların amacı nedir?

Tüm bu tek kök dosya sistemi ve bağlama özelliklerinin amacı çok kullanıcılı ve dağıtık bir sistemi güvenli ve kolay bir şekilde kurup yönetebilmektir. Örneğin birden çok bilgisayarın olduğu bir ağda bilgisayarlardan birisindeki bir ağ dizinine /home dizini bağlanır, bir diğerine /var dizini içerisindeki e-posta sunucusunun dosyalarının olduğu dizin, bir diğerine de Web sunucusunun dosyalarının olduğu dizin bağlanabilir. Bu sayede fiziksel olarak pek çok bilgisayara dağılmış olan bir sunucu tek bir kök dosya sisteminden sanki tek bir bilgisayarmış gibi yönetilerek kullanılabilir.

Her ne kadar bu durum tek kullanıcı ve tek bilgisayardan oluşan masaüstü kullanımı için gereksiz gibi görünsede Linux’un sunucular için sağladığı bu güvenlik özellikleri masaüstünde de aynen kullanılmaktadır.

FSSTND’a göre kök dizin altındaki temel klasörler

Linux Dosya Sistem Hiyerarşisi (kısaca FSSTND) standartına göre kök dizin altında bulunan dizinlerin görevleri;

  • /bin  : Olması zorunlu temel komut dosyalarını içerir.
  • /boot  : Başlangıç için gerekli dosyaları bulundurur.
  • /dev  : Donanım dosyaları vardır.
  • /etc  : Sistem ayarlarını barındırır.
  • /lib  : Kütüphane dosyaları ve çekirdek modülleri bulunur.
  • /media : Bazı depolama ortamları için bağlanma noktasıdır (detaylı açıklama aşağıdadır).
  • /mnt  : Bazı depolama ortamları için bağlanma noktasıdır (detaylı açıklama aşağıdadır).
  • /opt  : Üçüncü parti kullanıcı programlarının kurulması içindir.
  • /sbin  : Sistemi yöneticisiyle ilgili çalıştırabilir dosyaları tutar.
  • /srv  : Sistemin sunduğu hizmetlerle alakalıdır.
  • /tmp  : Geçici dosyaları tutmak içindir.
  • /usr  : Tüm kullanıcılarca paylaşılan verileri içeren dizindir.
  • /var  : Log dosyaları, e-posta ve yazıcı kuyrukları gibi değişken verileri barındırır.

/bin

İşletim sisteminizi kullanmak için gereken birçok komut /bin klasörü altındadır. cat, mkdir, cp, ls, mv, rm vb. temel komutların hepsi buradadır. Sistem boot ettiğinde, ilk olarak /bin klasörü çalışır hâle getirilir. Sistemde ne kadar ciddi bir sorun olursa olsun /bin klasöründeki komutlar çalışmaya devam eder. Sisteminizde bir sorun meydana geldiğinde /bin klasörü altındaki komutları kullanarak sistemi onarabiliriz.

/boot

Boot, işletim sisteminin yüklenme evresidir. /boot klasörü, boot işlemi için gerekli olan tüm dosyaları içerir (çekirdek görüntüsü, sistem haritası, önyükleyici yapılandırması gibi). Bilgisayarın başlangıç (boot) aşamasında gerekmeyen ayar ve yapılandırma dosyaları burada bulunmaz; başka klasörlerden gerektiği zamanlarda yüklenir.

/dev

Linux’ta her şey bir dosyadır; donanım aygıtları da öyle. USB girişleri, seri ve paralel portlar, depolama ortamları, CD-ROM’lar vb… Bütün aygıtlar /dev klasörü altında tutulan dosyalardan ibarettir. Örneğin /dev altında bulunan sda1 dosyası, sabit diskinizi temsil eder. Ya da /dev/dsp, ses aygıtınızdır. Bunları programlar vasıtasıyla kullanırız; ancak bu dosyalar üzerinden doğrudan müdahale etmek de mümkündür. Mesela cat /boot/vmlinuz > /dev/dsp yazarak çekirdeğin sesini duyabilirsiniz.

Bazı önemli aygıt dosyaları:

Aygıt İsmi(Device Name) Açıklama
hd IDE disk sürücülerini belirtir; 1–4 primary bölümlere; 5 ve sonrası logical bölümlere işaret eder.
sd SCSI disk sürücülerini belirtir. Sisteme disk ekledikçe sda,sdb,sdc şeklinde isimlendirme devam eder.
scd SCSI CD-ROM sürücüleri
fd Floppy diskleri
st SCSI tape sürücüleri
tty Terminals,sistemde var olan terminaller tty1,tty2.. isimlendirmesiyle devam eder.
lp Printer ports,printer portlarını ifade eder.
ttyS Serial ports,sistemdeki seri portları ifade eder.
md RAID devices,RAID aygıtlar varsa onları belirtir.
cdrom CD-ROM device dosyasına linktir.
cdwriter CD-R veya CD-RW device dosyasına linktir.
modem Modem device dosyasına linktir.
floppy Floppy device dosyasına linktir.
tape Tape device dosyasına linktir.
scanner Scanner device dosyasına linktir.

/etc

İşletim sistemini bir vücuda benzetirsek, /etc klasörünü sinir sisteminin merkezi olarak görebiliriz. Sisteme dair bütün ayarları barındırır, bulunduğu bilgisayara özel birçok yapılandırma bilgisini içerir. Durağandır, çalıştırılmak için değildir. /etc klasörü içerisinde bulunan bütün klasör ve yapılandırma dosyalarını tek tek incelememiz mümkün değil. Ancak son kullanıcının işine yarayacak bir ipucu verebiliriz.

/home

home klasörü kullanıcıların kalesi olarak tabir edilir. home klasörü içerisinde her kullanıcının kendi adında bir alt klasörü bulunur. (örneğin /home/ahmet , /home/ayşe gibi). Kullanıcıların kişisel verileri, kullandığı programlarda yaptığı ayar değişiklikleri, yapılandırmaları tutulmaktadır. Kullanıcının çeşitli programlarda yaptığı ayarları barındıran dosyalar gizli dosya oldukları için görüntülenebilmeleri için gizli dosyaların görünür hale getirilmesi gereklidir. Kullanıcılar /home dizinini elbette belge, müzik, resim vb. dosyaları düzenli, tertipli bir şekilde depolamak amacıyla da kullanabilirler. /home dizini Windows’taki kullanıcı dizinlerine göre çok daha güvenli bir yapıya sahiptir. Çünkü Linux’ta bir başkasının ev klasörüne müdahale edemezken, Windows’ta çok zorlanmadan istediğinizi yapabilirsiniz.

/home dizini, aynı zamanda kullanıcı ayar dosyalarını barındırıyor olması nedeniyle bu dizinini, Windows’taki Documents and Settings ya da Application klasörlerine benzetebiliriz.

/initrd

initrd, “initial ramdisk” kısaltmasıdır. Anlamı, yaklaşık olarak “Başlangıç Bellek Diski” şeklinde ifade edilebilir. Boot aşamasında ilk önce çekirdek (kernel) yüklenir. Bundan sonra bilgisayarınızın belleğinde bir Bellek Diski oluşturulur. Oluşturulan Bellek Disk üzerinde / (root) yansısı açılır ve kök dizin olarak monte edilir. /initrd bu işlemlerin yapılması ve Linux’un yüklenmesi için gereklidir.

/lib

Çekirdek modülleri ve paylaşılan kütüphane dosyaları bu klasörde bulunur. Var olan çekirdek modüllerini /lib/modules/[versiyon_numarasi] içerisinde bulabilirsiniz. Bahsedilen kütüphane dosyalarıysa, sistemi başlatmak ve /bin ile /sbin içerisindeki komutları çalıştırmak için gereklidir. Paylaşılan kütüphane dosyalarını, Windows’ta DLL ile eş tutabiliriz. Linux’ta kütüphane dosyalarının sonu “.so” ile biter.

/lost+found

İngilizce bir terim olan “Lost and Found” kayıp eşya bürosu demektir. /lost+found klasörü de tam olarak bu işlevi görmektedir. Bazen sisteminizde herhangi bir problem olur; örneğin bilgisayarı resetlerseniz, elektrik gider sonrasında bilgisayarı yeniden başlatırsınız. Bu gibi durumlarda Linux’ta fsck (File System Check) komutu devreye sokulur. Bu komut Windows’taki Scandisk programına benzetilebilir. Düzeltilemeyen bir sorun varsa, bağlantıları kopmuş kayıp dosyalar ortaya çıkmışsa, bunlar /lost+found altına atılır. Kısaca özetlersek; kötü bir sistem kapanmasından sonra, olması gereken bazı dosyaları bulamıyorsanız, kayıp eşya bürosuna bakmanızda yarar var. Ancak bu klasöre girmek istediğinizde erişimi engelleyen bir ileti ile karşılaşırsınız, bu klasörün içeriğine ulaşabilmek için dosya yöneticisini tam yetki ile açmanız gereklidir.

/media

Kaldırılabilir aygıtların (USB bellek, SD kart, CD vb.) ve sistem bağlangıcında bağlanmayan sabit disk bölümlerinin bağlanma noktasıdır. Söz konusu depolama ortamları sisteme bağlanmamış iken dizin içeriği boş görünür.

/mnt

İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümü hariç olmak üzere sistem başlangıcında bağlanan sabit disk bölümleri ve donanım aygıtlarının bağlanma noktasıdır. (İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümünün içeriği ise doğrudan / (kök dizin) altında bulunur.)

Bağlama(mount) işlemi, bir disk bölümünün sisteme bağlanarak kullanıma hazır hâle gelmesi demektir. Nereye bağladığınız sizin tercihinizdir, değiştirmeniz mümkündür. Yani bir diski, /media veya /mnt klasörüne ya da bir başka yere bağlamanız fark etmeyecektir. /media ve /mnt genel kabul görmüş bağlantı noktalarıdır.

/opt

İşletim sisteminden bağımsız, sistem için zorunlu olmayan 3. parti kullanıcı programları bu dizinde bulunur. Örneğin; Google Earth programını indirip kurmak istediğinizde, ‘default’ olarak kurulacağı nokta, /opt/google-earth adresidir.

Elbette üçüncü parti bir programı kurarken bu kurulum konumunu değiştirebilir, size uygun gelen bir başka konuma yükleyebilirsiniz. Ancak daha önce de bahsettiğimiz gibi bazı şeyler genel kabule dayanır.

/proc

Süreçler, sistem belleği, bağlı aygıtlar, donanım yapılandırmalarıyla ilgili bilgileri içeren özel bir “sanal” dosya sistemidir. Bildiğimiz anlamda fiziksel dosyalar bulundurmaz; sistem durumuna dair bilgi içeren sanal dosyaları vardır. Bir bilgi alma merkezi olarak görülebilir, birçok uygulama buradaki bilgilerden yararlanmaktadır. Örneğin “cat /proc/swaps” yazarak sisteminizdeki takas dosyalarına dair bilgi alabilir ya da “cat /proc/cpuinfo” komutuyla işlemcinizin özelliklerini görebilirsiniz.

/proc klasörü içersindeki dosyalar, sadece sistem durumunu görüntülemek için kullanılmaz, gerektiğinde sistemde ayarlama yapmak için de kullanılabilir.

Dosyalar(Files) Açıklama
/proc/num Num yerine sistemde çalışan process’lerin dizinleri yer alır. Mesela sistemdeki 2398 pid’li processin dizini /proc/2398 dur.
/proc/cpuinfo Sistemde var olan CPU sayısını,tipini,modelini belirtir.
/proc/devices Kernelde çalışan aygıt(device) sürücülerini listeler.
/proc/filesystems Kernelde yer alan File systemleri(FS) gösterir.
/proc/ioports I/O portlarından hangisinin kullanıldığını gösterir.
/proc/kcore Fiziksel memory’nin imajını tutar.
/proc/kmsg Kernel tarafından üretilen mesajları gösterir.
/proc/loadavg Sistemin ortalama load’ unu gösterir.
/proc/meminfo Sistemdeki memory ‘i ve memory kullanım bilgisini gösterir.
/proc/modules Kernelde yüklü olan modülleri gösterir.
/proc/net Network protokollerini gösterir.
/proc/stat İşletim sistemi istatistiklerini gösterir.
/proc/uptime Sistemin ne kadar süredir ayakta olduğunu gösterir.
/proc/version Kernel versiyonunu gösterir.

/root

Linux/Unix sistemlerde, işletim sistemine her türlü müdahalede bulunabilme yetkisine sahip, “root” adıyla tanımlanmış, süper yetkili özel bir kullanıcı hesabı vardır. /root dizini, bu özel kullanıcı hesabının ev dizinidir. Root kullanıcısına “kök kullanıcı” da denilir.

Kullanıcıların, sistemi root hesabıyla açma ihtiyacı bulunmaması nedeniyle ve ayrıca sistemi root olarak açmanın güvenlik zaafiyetine yol açabilecek olması nedeniyle pek çok Linux dağıtımında root hesabıyla sisteme giriş yapılması, öntanımlı olarak engellemiştir. Linux dağıtımlarında, yetki gerektiren bir işlemin yapılabilmesi için sistem root olarak açılmaz, bunun yerine geçici olarak root hakları elde edilir. Bunun için, önce bir uçbirim komut satırı penceresi açılır. Sonra kullanmakta olduğunuz Linux dağıtımına bağlı olarak su, su – , su root ya da sudo komutlarından biri girilir ve ardından root kullanıcısının (ya da yönetici hesabın) parolası girilir.

/sbin

Linux’ta normal kullanıcının kullanabileceği komutlarla, kök kullanıcının (root) kullanabileceği komutlar ayrılmıştır. root tarafından kullanılacak bakım ve yönetim için kullanılan önemli programlar, /sbin altında tutulur. Daha az öneme sahip yönetim komutlarıysa, /usr/sbin klasöründedir. Eğer yerelde, yani kullandığınız makineye özgü kök kullanıcı (root) komutları bulunuyorsa, bunları da /usr/local/sbin altında bulabilirsiniz.

/usr

Unix ilk çıktığında, kullanıcılara ait ev klasörleri, /usr altında tutulurdu. Örneğin; “cagatay” isimli bir kullanıcının ev klasörü /usr/cagatay şeklindeydi. Bu yöntem zamanla değişti ve /home klasörü doğmuş oldu. /usr klasörü hâlâ çok önemli bir yapıdır ve işletim sisteminizde kullandığınız her şeyle ilişkisi bulunur.

Kurduğunuz pek çok program /usr içine kurulur. Her ne kadar Linux’ta kurulan bir programa ait tüm dosyalar usr dizini içine atılmıyor olsa da usr dizini Windows’taki Program Files klasörü ile benzer görev görmektedir. /opt adresi işletim sistemi dışında gelen 3.parti programlar içindir. Fakat işletim sistemi aracılığıyla ya da paket yönetim sistemlerini kullanarak yüklediğiniz her şey /usr altına aktarılır. Aynı zamanda yüklediğiniz programların çalışmak için ihtiyaç duyacağı kütüphane dosyaları, /usr/lib altındadır.

/usr, daha geniş bir tanımla; tüm kullanıcılarca paylaşılan verileri (programlar, komutlar, kütüphaneler, dokümanlar gibi) içeren dizindir. /usr ile ilgili söylenebilecek bir başka nokta da “local” klasörüdür. Linux, sunucu olarak birçok istemciye hizmet verebilecek bir işletim sistemidir. Bir Linux sunucu (server) kurarsanız, ona bağlanan yüzlerce istemci (client) olabilir. Her istemci bilgisayara, /usr altındaki programların ayrı ayrı yüklenmesi gerekmez; bir başka konumdan bu komutları çalıştırabilirsiniz. Ancak /usr altında bulunan “local” klasörü sadece kullandığınız makineye özeldir. Örneğin /usr/local/bin klasörü içinde bulunan bütün komutlar, direkt olarak kullandığınız makineye yüklenmiştir. /usr/bin komutları ise geneldir ve bir ağ üstündeki bütün makinelerden erişilebilir. “local” gördüğünüzde, bunun sadece sizin makinenize özel olduğunu bilin.

Dizin(Directory) Açıklaması
/usr/bin Sistemdeki kullanıcılar için gerekli olan binary dosyalar ve gerekli araçlar burada bulunur.
/usr/sbin Sistem yöneticisinin çalıştırdığı binary dosyalar burada bulunur.
/usr/lib Uygulamalar,programlama dilleri için gerekli olan kütüphaneler(libraries) buradadır.
/usr/games Oyun dosyaları burada tutulur.
/usr/include C ve C++ programlama dillerinin header (.h) dosyaları burada tutulur.
/usr/doc Linux dokümantasyonu burada tutulur.
/usr/local Lokalde kurulu olan uygulamalar öncelikle bu path altına kurulur.
/usr/share Mimari bağımsız dosyaların,genellikle dokümantasyon ve genel ayarlar için kullanılan bir bölümdür.
/usr/src Kaynak dosyalarının tutulduğu yerdir.
/usr/X11R6 X Windows Sisteminin kütüphane ve uygulama dosyalarının olduğu bölümdür.

/var

Log dosyaları, e-posta ve yazıcı kuyrukları gibi değişken sistem bilgilerini barındırır. Sisteminize dair tutulan log’ları buradan görebilir; güvenlik durumunu buradan kontrol edebilirsiniz.

Dizin(Directory) Açıklama
/var/cache Yardım sayfaları,web Proxy bilgileri,fontlar,bazı uygulamaların özel geçici bilgileri burada tutulur.
/var/crash Sistem crash dump ‘larının tutulduğu yerdir.
/var/games Sistemde kurulu olan oyun bilgilerinin tutulduğu yerdir.
/var/local /usr/local altına kurulan programlar için değişen data’ların tutulduğu yerdir.
/var/lock Özel bir dosya veya program kullanılırken sistemin o dosya veya program üstüne lock koyduğunu belirten dosyalar burada yer alır.
/var/log Sistem loglarının tutulduğu bölgedir. Mesela /var/log/messages kernel ve diğer sistem uygulamalarının log attığı dosyadır.
/var/mail Kullanıcıların mailbox dosyaları yer alır.
/var/opt /opt dizini altında kurulu olan programlar için değişebilir verilerin tutulduğu yerdir.
/var/run Sistemde çalışan process’lerin bilgilerinin tutulduğu yerdir.
/var/spool mail, haber ve yazıcı kuyruğun daki dosyalar burada bulunur.
/var/tmp Geçici dosyaların tutulduğu yerdir.
/var/www Web server’a ait web sayfalarının/dosyalarının tutulduğu yerdir.
/var/ftp FTP server’a ait FTP dosyalarının tutulduğu yerdir.
/var/named DNS Server’a ait Domain konfigürasyon dosyalarının tutulduğu yerdir.

/tmp

Geçici dosyalar içindir. Birçok program, burayı geçici depolama alanı olarak kullanır. /tmp klasörünün içeriği genellikle KB’lar mertebesinde kalır ve genellikle işletim sistemi yeniden başlarken içindeki dosyalar silinir. Her ne kadar tmp klasörü geçici dosyalar için de olsa bu klasör altında bulunan dosyaları, ne yaptığınızdan emin değilseniz, kesinlikle silmemelisiniz! Aksi taktirde sismetinizde ya da bazı programlarda sorun çıkabilir. Örneğin açık bir soket dosyasını sildiğinizde, onu kullanan programa ve kendinize sorun çıkartabilirsiniz.

https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Linux_dosya_sistemi_hiyerar%C5%9Fisi
http://www.belgeler.org/lis/archive-tlkg-lis-5.11.html
http://www.cagataycebi.com/linux/file_system/file_system.html
https://www.cozumpark.com/blogs/linux_unix/archive/2012/02/19/linux-file-system-linux-dosya-sistemleri-bolum-2.aspx
İyi Çalışmalar…
Mustafa Bektaş Tepe

Loading